Türkiye’de Sadece 10 İl Nüfusunu Yenileyebiliyor: Doğurganlık Hızı Alarm Veriyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında ülke genelindeki doğurganlık hızı 1,51 çocuk olarak kaydedildi. Nüfusun kendini yenileme düzeyi olan 2,10 doğurganlık hızının üzerinde ise sadece 10 il bulunuyor.

TÜİK’in açıkladığı temel doğurganlık göstergelerine göre, 2023 yılında 958 bin 408 doğum gerçekleşti. Toplam doğurganlık hızı, nüfusun kendini yenileme düzeyi olan 2,10’un altında kalarak 1,51 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2016 yılında 2,11 olarak kaydedilmişti. Ancak son yıllarda düşüş eğilimi gösteren doğurganlık hızı, 2017’de 2,08, 2018’de 2, 2019’da 1,89, 2020’de 1,77, 2021’de 1,71 ve 2022’de ise 1,63 olarak gerçekleşmişti.

İllere Göre Doğurganlık Hızları

İllere göre toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, en yüksek doğurganlık hızı 3,27 çocuk ile Şanlıurfa’da görülürken, en düşük hız ise 1,13 çocuk ile Bartın’da kaydedildi. Nüfusun kendini yenileme düzeyi olan 2,10 doğurganlık hızının üzerinde kalan 10 il ise şu şekilde sıralandı: Ağrı, Bitlis, Diyarbakır, Gaziantep, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Batman ve Şırnak. Ancak bu illerde de doğurganlık hızı önceki yıllara göre düşüş gösterdi.

Örneğin, doğurganlık hızı en yüksek il olan Şanlıurfa’da, 2018’de 4,16 çocuk olan hız, 2023’te 3,27 çocuğa geriledi. Benzer şekilde, Ağrı’da 3,29’dan 2,20’ye, Bitlis’te 3,07’den 2,21’e, Diyarbakır’da 2,97’den 2,22’ye, Gaziantep’te 2,86’dan 2,10’a, Mardin’de 3,16’dan 2,40’a, Muş’ta 3,25’ten 2,24’e, Siirt’te 3,18’den 2,23’e, Batman’da 2,91’den 2,18’e ve Şırnak’ta 3,63’ten 2,72’ye düştü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Varoluşsal Bir Tehdit”

TÜİK’in mevcut doğurganlık hızı baz alınarak gerçekleştirdiği nüfus tahminlerine göre, Türkiye nüfusu giderek yaşlanacak ve 2044 yılından itibaren ülke nüfusu düşüşe geçecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu durumu “varoluşsal bir tehdit, bir felaket” olarak değerlendirdi. Erdoğan, 6 Ocak 2025 tarihindeki Kabine Toplantısı’nın ardından yaptığı açıklamada, 2025 yılının ‘Aile Yılı’ olarak ilan edildiğini duyurdu. Bu kapsamda, evlilikleri ve çocuk yapmayı teşvik edici destek paketleri açıklandı.